تاریخچه iOS، مخلوق شش ساله اپل

تبلیغات

فروشگاه محصولات اپل

خرید گیفت کارت آیتونز

آموزش سیسکو، HP، ITIL، VMware و لینوکس

پیشتر در زومیت، مقاله‌ای تحت عنوان تاریخچه کامل سیستم‌عامل اندروید منتشر شده بود و حالا به iOS می‌رسیم.

iOS، نرم‌افزاری است که به تلفن‌های همراه اپل جان بخشیده، سیستم‌عاملی که استفاده از آن برای اغلب کاربران، بسیار ساده است. پلت‌فرمی قدرتمند برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ که به کاربران خود در همه دستگاه‌ها تجربه‌ای مشابه ارائه می‌کند. احتمالاً قابل توجه‌ترین بخش iOS فعلی، شباهت بسیار زیاد آن به نسخه اولیه iOS در سال اول است. با این حال، اپل، انبوهی از امکانات و ویژگی‌های جدید را از آن زمان ارائه نموده است. اپل، به دور از خطر یکنواخت شدن ویژگی‌های سیستم‌عاملش به مرور زمان، iOS را به‌گونه‌ای راهبری نمود که همچنان سرزنده و جذاب بوده و ویژگی‌های اختصاصی بهتری نسبت به هریک از سیستم‌عامل‌های موجود درخود داشته‌ باشد. iOS 6، از این مرحله نیز فراتر رفته است.

چگونه از سیستم‌عاملی ساده و بدون پشتیبانی از اپلیکیشن‌های Third Party، چندوظیفگی و یا حتی Copy/Paste، در سال ۲۰۰۷، به سیستم‌عامل امروزی رسیدیم؟ لطفاً در ادامه با زومیت همراه باشید تا به صورت جامع به این مسأله بپردازیم.

سیستم عامل موبایـل اپل، محصــولی از قلب OS X

زمانی که آیفون اول معرفی شد، اپل اعلام کرد که iOS، مانند OS X، از هسته یونیکس متولد شده و از ابزارهای مشابهی استفاده می‌کند. با همه اینها، این مسأله کاملاً مشهود بود که علیرغم اشتراکات بسیار زیادی که میان OS X و iOS وجود دارد، iOS برای اینکه بتواند یک سیستم‌عامل جداگانه محسوب شود، به اندازه کافی با OS X متفاوت بود.

هنگامی که آیفون عرضه شد، iOS را iPhone OS می‌نامیدند و این نام برای سه سال باقی ماند و تنها پس از معرفی iOS 4 در ژوئن ۲۰۱۰ بود که نام آن به iOS تغییر یافت، با وجود این در ادامه متن و برای راحتی، ما همه نسخه‌های سیستم‌عامل اپل را iOS می‌نامیم.

«iOS 1: تولد آیفون»

اگرچه ممکن است تصور این مطلب کمی سخت باشد، ولی زمان معرفی آیفون اول، سیستم‌عامل آن از همه رقبا عقبتر بود و در مقایسه با امکانات سایر سیستم‌عامل‌ها حرف زیادی برای گفتن نداشت.

در سال ۲۰۰۷ ویندوزموبایل، پالم، سیمبین و بلک‌بری با داشتن مجموعه کاملی از ویژگی‌های متنوع، سیستم‌عامل‌های موفق و قدرتمندی محسوب می‌شدند. در مقابل آنها، iOS محصولی بود که از 3G، چندوظیفگی، اپلیکیشن‌های Third Party و حتی از Copy/paste پشتیبانی نمی‌کرد. iOS اول، از ضمیمه کردن فایل‌ها به ایمیل‌، از پیام‌های چند‌رسانه‌ای (MMS)، از اپلیکیشن‌های دریافت و ارسال ایمیل، از شخصی‌سازی صفحه‌ اصلی، پشتیبانی نمی‌کرد. در آن زمان، iOS، فایل‌های سیستمی‌ را از دید کاربر مخفی می‌کرد و امکان ویرایش فایل‌های متنی را نداشت. از شماره‌گیری صوتی پشتیبانی نمی‌کرد و برای توسعه‌دهندگان و هکرها به طور کامل بسته و غیرقابل دسترسی بود.

اپل در آن هنگام، به جای رقابت در زمینه سخت‌افزار، بر روی ایجاد یک تجربه کاربری بی‌نظیر تمرکز نمود.

با همه اینها، تمام امکاناتی که در آن زمان در iOS وجود نداشتند، حالا در دسترس و توسط اغلب کاربران شناخته شده هستند. اپل در آن هنگام، به جای رقابت در زمینه سخت‌افزار، بر روی ایجاد یک تجربه کاربری بی‌نظیر تمرکز نمود. برای همین در سال ۲۰۰۷، بر روی سرعت، سازگاری اپلیکیشن‌ها با یکدیگر و ارائه چندین ویژگی بسیار بهتر نسبت به رقبا تمرکز نمود. البته، iOS در آن زمان هم خلاقیت‌ها و نوآوری خیره‌کننده‌ای در خود داشت که در ادامه به سه مورد از آن‌ها، که خلاقیت‌هایی انقلابی در صنعت موبایل محسوب می‌شدند اشاره می‌کنیم.

۱- هسته‌ رابط کاربری iOS:

پیش از عرضه iOS، تلفن‌های هوشمند، صفحه نمایش لمسی و یا تاچ‌های مقاومتی به همراه قلم‌نوری نداشتند.آیفون، ویژگی‌های متداول آن زمان را با صفحه‌نمایش‌های خازنی عوض نمود اما مسأله مهمتر این بود که اپل با دقت زیاد، مجموعه سخت‌افزاری جدیدی برای ساخت یک مدل تعاملی جدید ایجاد کرده بود که بسیار ساده‌تر و قدرتمند از مدل‌های پیشین خود محسوب می‌شد. اپل به غیر ۵ مورد، تمام کلیدهای سخت‌افزاری را حذف کرد مدل تعامل با صفحه لمسی را به مدل پیش‌فرض برای استفاده کاربر تبدیل نمود. علاوه بر این، اپل با ایجاد تکنیک جدید زوم و اسکرول‌های درون صفحه‌ای، تلاش نمود کار با اپلیکیشن‌ها، برای کاربر طبیعی‌تر و بلادرنگ جلوه کند. سرعت و راحتی کار با iOS، خارق‌العاده و چشمگیر بود و این احساس تا سالهای بعد همچنان باقی ماند.

۲- مرورگر موبایل سافاری

تمام حرکت‌های لمسی معرفی شده در iOS، به سافاری، مرورگر آن نیز وارد شدند. زمانی که استیو جابز درباره این مسأله سخن گفت، اکثراً گمان می‌کردند این‌ها بیشتر یک بلوف تبلیغاتی محسوب می‌شود، در حالیکه به کمک همین ویژگی، برای سالها آیفون در رقابت با رقیبان خود جلو افتاد.

شهرت سافاری، به عدم پشتیبانی آن از فلش بازمی‌گشت و در همین حال سافاری تبدیل به اولین مرورگر موبایلی بود که سازگاری و قدرتمندی آن در حد و اندازه مرورگرهای رایانه‌‌های رومیزی بود. در حالیکه سیستم‌عامل‌های موبایلی موجود با مشکلات گوناگونی در هنگام مشاهده وب‌سایت‌ها مواجه بودند، سافاری موبایل، در حال ارائه تجربه‌ای بی‌نظیر از وب‌گردی بی‌نقص و کامل بود که در آن کاربر قادر به زوم و اسکرول بسیار راحت بود.

۳- پخش موسیقی صفحه‌گسترده

اپل، اکوسیستم بزرگ آیتونز و آی‌پاد را به iOS آورد تا از این طریق، سیستم‌عامل خود را به یک اکو‌سیستم فوق‌العاده و عظیم در زمینه موسیقی، فیلم، کتاب و اپلیکیشن‌ تبدیل کند. برای بسیاری از کاربران، گوش دادن به موسیقی، در زمره ۵ کار اصلی تلفن‌همراه محسوب نمی‌شود. اما در زمان معرفی اپلیکیشن آی‌پاد، آیفون به وسیله‌ای تبدیل شد که به کمک آن هر کاربری قادر بود به راحتی هرچه تمام‌تر به موسیقی گوش فرا داده و از شنیدن آهنگ‌های گوناگون هیجانزده شوند.

در کنار تمام ویژگی‌های جدید و کاربردی، iOS 1، اپلیکیشن‌های دیگری را نیز معرفی کرد که در آن زمان برای پلت‌فرم جدید اپل بسیار مهم محسوب می‌شدند در ادامه به تعدادی از آنها خواهیم پرداخت:

- گوگل مپ

نقشه گوگل، به طرز شگفت‌آوری در آیفون نسبت به سایر پلت‌فرم‌‌ها بهتر عمل می‌کرد. اپل با کاربردی‌تر کردن عملیات‌هایی نظیر زوم، کار با اپلیکیشن‌ها را بسیار سریع و طبیعی‌تر کرده بود و همین دقت‌نظر، تجربه کار با اپلیکیشن نقشه در آیفون را، حتی از کار با این سرویس در رایانه‌های رومیزی نیز لذت‌بخش‌تر کرده بود.

- پست‌صوتی (Voicemail) با رابط کاربری تصویری

این حرکت، ترفندی هوشمندانه از طرف اپل محسوب می‌شد که به کاربران خود اجازه می‌داد بدون درگیر شدن با دستورالعمل‌های صوتی موجود در اپراتورها، بتوانند از این ویژگی در تلفن‌همراه خود استفاده کنند. معرفی این ویژگی، نشان از دستاوردی تازه برای اپل بود که نیازمندی او به اپراتورها را بازهم کمتر از گذشته می‌کرد و نشان می‌داد که بازیگر اصلی در ایجاد تجربه‌کاربری فوق‌العاده فقط و فقط اپل است و اپراتورها نقش چندانی در آن ندارند.

- همگام‌سازی به کمک آیتونز

همگام‌سازی به کمک آیتونز، از ویژگی‌های بسیار معمولی این روزها محسوب می‌شود. اما هر کسی که تجربه کار با HotSync پالم یا ActiveSync مایکروسافت را داشته باشد، حقیقتاً از این همه راحتی و سهولت در iTunes Sync بسیار خوشنود و ممنون خواهد بود. مسأله‌ای که در آن زمان بسیار مهم به نظر می‌رسید. این کار، نمونه‌ای از توانایی اپل، در آسان‌سازی و راحت کردن کار با ویژگی‌هایی است که در همان زمان توسط شرکت‌های رقیب و با پیچیدگی‌های ناراحت‌کننده‌ و گاه دیوانه‌کننده عرضه می‌شدند.

- صفحه‌کلید نرم‌افزاری

احتمالاً صفحه‌ کلید iOS 1، اولین صفحه‌کلید نرم‌افزاری هوشمندانه و کاربردی محسوب می‌شد که می‌توانستید به کمک انگشتان خود با آن تایپ کنید. درست است که سیستم‌عامل‌هایی نظیر پالم و اپلیکیشن‌هایی مانند FitalyStamp تایپ کردن متون به کمک قلم را ممکن کرده بودند اما نمونه معرفی‌شده در اپل در صورت نیاز به شما نمایش داده می‌شد و درعین حال، در مواقع لزوم، فضای مطالعه بیشتری را به کاربر ارائه می‌داد.

تعریف و تمجیدها از iOS 1، زیاد بود که البته سزاوار این ستایش‌ها نیز بود. با این همه کمبودهای زیادی نیز داشت. یکی از بزرگترین آن‌ها عدم پشتیبانی از Third party ها بود. اپل از اینکه کاربران این مشکل را از طریق مرورگر خود رفع کنند، خسته شده‌بود، از طرفی اپلیکیشن‌های مبتنی بر HTML هم در آن مرحله نبودند که بتوانند، پاسخگوی نیازهای کاربرانی در این سطح باشند. بواسطه این مسائل و ارائه یک پلت‌فرم مناسب برای توسعه اپلیکیشن‌هایی فراتر از مرورگر بود که خیلی‌ها (و شاید خود شما نیز) بر این عقیده بودند که آیفون را نمی‌توان یک تلفن‌هوشمند نامید. سیستم‌عامل iOS 1، تنها یک عمل‌کرد چند‌وظیفگی را پشتیبانی می‌کرد. اجرای اپلیکیشن‌ آی‌پاد در کنار اپلیکیشن‌های دیگر. در‌ واقع با وجود اینکه چندوظیفگی در سایر تلفن‌های هوشمند آن زمان، عمل‌کردی فوق‌العاده‌ نداشت ولی به هرحال برای اکثر اپلیکیشن‌ها قابل استفاده بود و از این‌رو عدم پشتیبانی آیفون از این ویژگی، کاملاً مشهود و بارز می‌نمود.

اپل در iOS 1، کار دیگری نیز انجام داد که در دنیای تلفن‌های همراه یک سنت‌شکنی محسوب می‌شد و آن مخفی کردن فایل‌های سیستمی از دسترس کاربران بود.

علاوه بر این iOS 1، کار دیگری نیز انجام داد که در دنیای تلفن‌های همراه یک سنت‌شکنی محسوب می‌شد و آن مخفی کردن فایل‌های سیستمی از دسترس کاربران بود.

با اینکه اتخاذ این تصمیم، تا امروز، همچنان محل ایجاد بحث‌های مختلف برای دفاع یا انتقاد از عمل‌کرد اپل بوده‌، لیکن انجام این‌کار، در جهت آسان‌سازی و کاربرپسندتر کردن دستگاه انجام گرفت. اما در شرایطی هم این نوع نگرش‌ می‌تواند دیوانه‌کننده باشند. برای مثال امکان تغییر آهنگ‌های گوشی، که حتی در ابتدایی‌ترین گوش‌های هوشمند وجود داشت، به خاطر نگاه خاص اپل، در آیفون وجود نداشت.

در نهایت، اپل در iOS 1، ویژگی Springboard را معرفی کرد. به کمک این ویژگی در هرجای سیستم‌عامل که باشید، با فشردن کلید Home، لیستی از اپلیکیشن‌های مرتبط، به کاربر نمایش داده می‌شود. این ویژگی هنوز هم وجود دارد ولی همانند سابق از ویجت‌ها پشتیبانی نمی‌کند و تنها قادر به نمایش اپلیکیشن‌هایی خاص است. در حالیکه ویژگی‌های مشابه با امکان شخصی‌سازی از مدتها قبل در بعضی از سیستم‌عامل‌های رقیب (سیمبین و ویندوزموبایل) وجود داشت.

در مقایسه ویژگی‌ها، ویندوزموبایل تقریباً در تمام قسمت‌ها iOS را شکست می‌داد. اما هنگامی که صحبت از کاربرد‌پذیری و سهولت استفاده به میان می‌آمد، هیچ جای بحثی در برتری iOS وجود نداشت. چرا که همان‌طور که همه کاربران حرفه‌ای می‌دانند، مسأله اصلی در کاربردپذیری، سهولت استفاده در درازمدت است.

«بروز رسانی‌های iOS 1»

سه ماه پس از معرفی آیفون، اپل، اولین بروز رسانی نرم‌افزاری مهم را برای دستگاه‌های خود منتشر کرد. iOS 1.1.1 در زمان عرضه خود، به چند دلیل، مهم و قابل توجه بود. دلیل اول این بود که اپل، با این عرضه، به ایجاد الگوی انتشار iOS جدید همزمان با دستگاه‌های جدید اقدام کرد که در این مورد، دستگاه جدید آی‌پاد تاچ بود.

اپل، عملاً نشان داد که قصد دارد به طور مداوم و دنباله‌دار، بروز رسانی iOS را با معرفی نسخه‌ها و ویژگی‌های جدید ادامه دهد.

نکته دیگر این بود که اپل، عملاً نشان داد که قصد دارد به طور مداوم و دنباله‌دار، بروز رسانی iOS را با معرفی نسخه‌های جدید و ویژگی‌های جدید ادامه دهد و این بروز رسانی‌ها را تا حد امکان بر روی دستگاه‌های خود اعمال کند. در سالهای اول که اپل تنها دو دستگاه iOS داشت، اعلام این مسأله که اپل سعی دارد تمام دستگاه‌های iOS را یکپارچه نگه دارد کار چندان سختی نبود. اما این عمل‌کرد در سالهای بعد و با معرفی گجت‌های بیشتر، همچنان ادامه یافت.

در آن برهه از زمان بروز رسانی iOS تنها شامل یک ویژگی تازه بود: فروشگاه موزیک آیتونز با پشتیبانی از وای‌فای. این ویژگی به کاربر امکان می‌داد که بتواند مستقیماً از طریق دستگاه، موسیقی‌های دلخواه خود را خریداری کند. این ویژگی از اولین نمونه‌ سرویس‌های معرفی شده توسط اپل بود که در آن، نگرانی‌هایی مبنی بر مختل شدن سرویس، توسط فرکانس‌های AT&T ایجاد شد. از اینرو در آن زمان، این سرویس تنها از طریق وای‌فای در دسترس کاربران قرار گرفت.

علاوه بر این نسخه 1.1.1 از خروجی تلویزیون و ویژگی دابل‌کلیک بر روی کلید Home نیز پشتیبانی می‌کرد که ویژگی دوم، آغازگر سلسله تغییراتی بود که اپل قصد داشت در سالهای آتی بر روی عمل‌کرد کلید Home اعمال کند.

پس از آن، نسخه 1.1.3 با قابلیت مرتب‌سازی آیکون‌های صفحه اصلی و ایجاد میانبر از وب‌سایت‌های مورد علاقه معرفی شد.

اپل در این نسخه، ویژگی موسوم به Web Clips را نیز معرفی نمود که قابل توجه بود و به طور عمده یادآور این مسأله بود که در آن زمان اپلیکیشن‌های اختصاصی مبتنی بر SDK ، برای iOS وجود نداشت.

من مشخصاً آن زمان را به یاد می‌آورم که آیفون ترکیبی از احساس بی‌حوصلگی و هیجان را به کاربر منتقل می‌کرد. بی حوصلگی به این خاطر که کاربر به وضوح قابلیت‌های برآورده نشده در iOS را درک کرده و چشم انتظار معرفی آن‌ها بود و هیجان از این نظر که کاربر آموخته بود که اپل به طور مرتب در بروز رسانی‌های خود ویژگی‌های جدیدی را معرفی می‌کند.

در آن دوره، با معرفی هر ویژگی، کاربران عبارت «بلاخره به iOS اضافه شد.» را به کار می‌بردند، چرا که نبود بسیاری از ویژگی‌های مذکور، به صورت بدیهی به چشم آمده و احساس می‌شد و اپل هم نشان داده بود که توانایی ارائه آن‌ها را در iOS دارد.

از برنامه‌های اختصاصی نیز، همچنان خبری نبود ولی همه می‌دانستند به زودی پای آن‌ها به iOS باز خواهد شد.

«iOS 2: اپلیکیشن‌ها آمدند»

یکی دیگر از زمان‌هایی که عبارت «بلاخره به iOS اضافه شد.» استفاده شد، در جولای ۲۰۰۸ بود، زمانی که اپل فروشگاه اپلیکیشن‌ها (App Store) را معرفی نمود.

مدیریت و ارائه اپلیکیشن‌های واسطه (Third Party) تا آن زمان یکی از کاربردی‌ترین عمل‌کرد‌های اپل محسوب می‌شد و اپل تلاش کرد تا به این طریق امکان توسعه، جستجو و نصب اپلیکیشن‌ها را در مجموعه iOS پیاده‌سازی کند. در ادامه با زومیت همراه باشید تا به بعضی از ویژگی‌های جدید iOS 2 بپردازیم:

- App Store

فروشگاه اپلیکیشن‌ها، پیش از این در هر دو دستگاه و در درون آیتونز وجود داشت. مکانی که کاربران می‌توانستند با مرور اپلیکیشن‌ها، آن‌ها را نصب کنند. اما معرفی اپلیکیشن‌ جداگانه برای این نرم‌افزار، تغییری بزرگ نسبت به نحوه انتشار اپلیکیشن‌ها در گذشته محسوب می‌شد. این تغییر در درجه اول باعث شد دسترسی به نرم‌افزارها از طریق وب و آیتونز، به اپلیکیشن‌ واسطه App Store منتقل شوند. ولی نکته مهم و هوشمندانه این بود که App Store بر روی آیتونز استوار شده بود و به همین دلیل، کاربران برای استفاده و خرید اپلیکیشن‌ها از ورود مجدد اطلاعات کاربری و کارت اعتباری بی‌نیاز می‌شدند چرا که اطلاعات آن‌ها پیشتر در آیتونز ذخیره شده‌ بود. در نتیجه جستجو و نصب نرم‌افزارها آسانتر شده و همین حرکت اپل، در آینده باعث افزایش در فروش اپلیکیشن‌ها شد.

- SDK های iOS

توضیح: SDK یا کیت‌ توسعه نرم‌افزاری، مجموعه توابع و کتابخانه‌های کامپایل شده‌ای هستند که تولیدکنندگان نرم‌افزار، برای آسان کردن برنامه‌نویسی بر روی پلت‌فرم‌های گوناگون فراهم کرده و در اختیار برنامه‌نویسان اپلیکیشن‌ها قرار می‌دهند.

این دومین نوآوری اپل در iOS دوم بود. آیفون دستگاهی پرقدرت محسوب می‌شد و اپل با‌عرضه SDK، ابزارهای فوق‌العاده‌ای در اختیار توسعه‌دهندگان iOS قرار داد. پس از آن، عرضه بازی‌های سه‌بعدی برای آیفون متداول شد و در مجموع اپلیکیشن‌های iOS، کاربردی‌تر، شیک‌تر و پیشرفته‌تر از اپلیکیشن‌های سایر پلت‌فرم‌ها شدند. این ترکیب و خصوصیت، iOS را به پلت‌فرم پیشتاز در تولید اپلیکیشن‌ها تبدیل کرد که شرکت‌های رقیب همچنان تلاش می‌کنند به آن برسند.

نکته مهم و هوشمندانه این بود که App Store بر روی آیتونز استوار شده بود و به همین دلیل، کاربران برای استفاده و خرید اپلیکیشن‌ها از ورود مجدد اطلاعات کاربری و کارت اعتباری بی‌نیاز می‌شدند.

با وجود تمام این موارد، معرفی اپلیکیشن‌ها و اپ‌استور، آنچنان آرام نبوده و با انتقاداتی همراه شد. اپل، دسترسی کامل به هسته iOS را امکان‌پذیر ننمود و تنها اجازه نصب اپلیکیشن‌هایی را فراهم کرد که در اپ‌استور ثبت شده بودند. از آنجا که تنها راه قانونی و مشروع نصب اپلیکیشن‌ها، از طریق اپ‌استور بود، اپل سیاست خاصی را برای ورود یا عدم ورود اپلیکیشن‌ها به اپ‌استور تدارک دید. برخی از قوانین اپل در این سیاست، کاملاً سرراست بودند. مثلاً عدم ثبت اپلیکیشن‌های حاوی موضوعات مستهجن. اما به عقیده کاربران، بعضی از این قوانین، اپل را در موقعیتی انحصارطلبانه قرار می‌دادند. برای مثال، اپل معمولاً اپلیکیشن‌هایی را که برای پلت‌فرم دیگر نیز عرضه شده‌ بودند در اپ‌استور قرار نمی‌داد. از نمونه‌های دیگر می‌توان به اپلیکیشن‌هایی اشاره کرد که به کمک آن‌ها می‌توانستید با اتصال آیفون به رایانه، به اینترنت دسترسی داشته باشید.

یکی از نتایج شاید پیش‌بینی نشده معرفی اپ‌استور، کاهش چشمگیر قیمت‌ اپلیکیشن‌ها بود که کاملاً به نفع مصرف‌کنندگان و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها تمام شده و در مواردی شگفتی همگان را به همراه داشت. برای مثال پس از مدتی، اپلیکیشن‌هایی که با قیمت ۴۰ دلار عرضه می شدند، با ورود به اپ‌استور به قیمتی بین ۵ دلار تا ۹۹ سنت رسیدند. کار به جایی رسید که اپلیکیشنی که ۴ دلار قیمت داشت، یک اپلیکیشن گران محسوب می‌شد!

به مرور زمان لیست پرفروشترین اپلیکیشن‌ها نیز ایجاد شد که چیزی مثل لیست‌های Top Ten در موسیقی بود. اگر توسعه‌دهندگان می‌توانستند به این لیست راه پیدا کنند، سود سرشاری را نصیب خود می‌کردند اما رسیدن به این لیست هم کار ساده‌ای نبود. بسیاری از نگرانی‌ها و سختی‌ها به مرور زمان از میان رفت و حالا بسیاری از شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان مستقل، از طریق فروش اپلیکیشن‌های iOS درآمد کسب می کنند.

- پشتیبانی از سرویس Exchange مایکروسافت

نسخه دوم iOS، اقدام به معرفی امکاناتی کرد که پیش از این در سایر پلت‌فرم‌ها وجود داشتند. یکی از مهمترین ویژگی‌ها، پشتیبانی کامل از سرویس Exchange مایکروسافت برای دسترسی به ایمیل، تقویم و لیست مخاطبان کاربران این سرویس بود. علاوه بر این، اپل ویژگی جستجو در لیست مخاطبان را به iOS 2 اضافه کرد تا انتخاب چند مخاطب مختلف امکان‌پذیر شود. تا پیش از این، برای انتخاب یک مخاطب، کاربر مجبور به اسکرول و جستجوی دستی در تمام لیست بود.

- سرویس MobileMe

اپل در iOS 2، علاوه بر موارد فوق، سرویس ابری خود را نیز معرفی کرد. سرویس که جایگزین Mac. شده و همگام‌سازی یکپارچه ایمیل، تقویم و لیست مخاطبان را برای کاربر فراهم می‌کرد. MobileMe هیچ‌گاه با استقبال عمومی روبرو نشد. این عدم استقبال هم ناشی از دو دلیل بود. اول هزینه ۹۹ دلاری آن به عنوان حق اشتراک سالانه و دوم نامطئن بودن سرویس در روزهای اول.

سیستم‌عامل iOS 2، در کنار iPhone 3G منتشر شد. برای همین طبیعتاً آمادگی پشتیبانی از سخت‌افزارها و ویژگی‌های جدید این مدل، مانند A-GPS و 3G را داشت.

«بروز رسانی‌های iOS 2»

متأسفانه، iOS 2، نسخه باثباتی محسوب نمی‌شد. بسیاری از کاربران، مشکلاتی مانند عمر کم باطری، مشکلات اجرای اپلیکیشن‌‌ و قطع شدن تماس‌ها را تجربه کردند. همه این مشکلات هم در فاصله میان دو نسخه 2.0.1 و 2.0.2 رخ داده بود که انتشار آن‌ها در زمانی زودتر از انتظار انجام شده بود. نسخه 2.1 در سپتامبر ۲۰۰۸ و برای رفع مشکلاتی که پیشتر بیان شده بود منتشر شد و مجموعه زیادی از باگ‌های iOS را ترمیم کرد. علاوه بر این همگام‌سازی دستگاه با آیتونز را سریعتر از گذشته کرد.

در نوامبر همان سال iOS 2.2 منتشر شد. این بروز رسانی، کام کاربران نقشه را شیرین‌تر کرد. با این نسخه، ویژگی‌های Street View، مسیریابی برای پیاده‌روی و نقشه مسیرهای حمل‌ونقل عمومی به گوگل مپ اضافه شدند.

«iOS 3: نسخه‌ای به کام ویژگی‌ها»

نسخه سومiOS همراه با iPhone 3GS، در ژوئن ۲۰۰۹ معرفی شد. این نسخه از iOS همانند آیفون 3GS امکانات برجسته‌ای نسبت به نسل قبل خود نداشت. در مقابل، اپل با لیستی بلندبالا از قابلیت‌ها و اپلیکیشن‌ها، سعی کرده بود کمبود‌های موجود در iOS را جبران کند که در ادامه به بعضی از این موارد اشاره می‌کنیم. لطفاً همچنان با این مقاله از زومیت همراه باشید.

- Cut و Copy و Paste

با انتشار iOS 3، اپل، عمل‌کرد انتخاب‌ متون جدیدی را ارائه نمود که با صفحات لمسی به خوبی سازگار بود. البته این موضوع از جمله مواردی محسوب می‌شد که در آن عمل‌کرد قلم‌نوری بهتر از انگشت است. ترکیب خاص اپل در این مورد، شامل ذره‌بین معروف بزرگنمایی متون و دستگیره لغزشی انتخاب متن بود که علاوه بر اینکه مانند سایر ویژگی‌های iOS به خوبی با تاچ سازگار بودند در رابطه با کاربردپذیری نیز گوی سبقت را از رقیبان خود ربود. همانند سایر ویژگی‌ها و امکانات معرفی شده در iOS 3، این ویژگی نیز مدتها بعد از زمانی که کاربران انتظار داشتند معرفی شد اما اپل در این مدت، تلاش می‌کرد که رابط کاربری و این ویژگی را به استاندارد بالایی که مد‌نظر داشت برساند.

- ویژگی جستجوی Spotlight

کاربران مک، Spotlight را به خوبی می‌شناسند. سرویس جستجوی قدرتمند OS X، که به کمک آن می‌توانید به دنبال هر چیزی بگردید.

یافتن فایل و محتوای مورد نظر در iOS، آهسته آهسته در حال تبدیل شدن به کاری سخت و طاقت‌فرسا بود. از اینرو وجود یک سیستم جستجوی جامع برای جستجوی گوشه و کنار دستگاه اجتناب‌ناپذیر می‌نمود. Spotlight به کاربران iOS اجازه می‌داد که با کشیدن صفحه‌اصلی به سمت راست، با تکست‌باکسی روبرو شوند که از طریق آن می‌توانستند در لیست مخاطبان، ایمیل‌ها، تقویم، نوت‌برداری‌ها و لیست‌ آهنگ‌های خود به دنبال هر چیزی بگردد. بعدها امکانات دیگری به Spotlight اضافه شدند. اما اپل ویژگی وارد کردن متن در صفحه اصلی و جستجوی عبارت در تلفن را «بلاخره به iOS اضافه کرد». امکانی که مدتها به عنوان یکی از ویژگی‌های عادی و متداول در بلک‌بری، پالم، WebOS و ویندوزموبایل شناخته می‌شد.

- راه‌اندازی سرویس اعلان (Notification) برای اپلیکیشن‌های Third Party

با اینکه وعده راه‌اندازی این سرویس در iOS 2، به کاربران داده شده بود ولی تا زمان انتشار iOS 3، خبری از آن نبود. اما در همان شرایط نیز، سرویس اعلان‌های پلت‌فرم اپل، همچنان نسبت به رقبا پیشتاز بود. سرویس نوتیفیکشن‌ها، قادر بود، نمایش لیستی از اعلان‌های مرتبط با نرم‌افزارهای مختلف را بر عهده بگیرد. این ویژگی، سرانجام قربانی محبوبیت خود شد و نمایش پی‌در‌پی پنجره‌های اعلان آن کاربران را آزار می‌داد.

اپل، پشتیبانی از MMS را نیز به iOS 3 اضافه کرد. هرچند که تا میانه‌های سال ۲۰۰۹، این ویژگی، نسبت به سایر امکانات iOS، اهمیت کمتری میان کاربران داشت.

سایر ویژگی‌های معرفی شده در iOS 3، به صورت فهرست‌وار عبارت بودند از:

ضبط ویدئو، صفحه‌کلید سازگار با حالت افقی دستگاه، اپلیکیشن‌ ضبط صدا، حذف فایل‌ها از راه دور، بخش صدای بلوتوث و استریو، قابلیت اتصال به اینترنت از طریق دستگاه‌های USB.

در حقیقت iOS 3، بیشتر به جبران ضعف‌های مهم و بررسی شکایات کاربران از سرویس‌های نسخه‌های قبلی پرداخته بود.

ویژگی مهم دیگری که به iOS 3، اضافه شد، شماره‌گیری صوتی بود. البته اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم، این ویژگی بیشتر چیزی شبیه کنترل‌ صدا بود تا شماره‌گیر صوتی. چراکه علاوه بر شماره‌گیری مخاطبان، می‌توانست یک موسیقی را اجرا کرده و یا آنرا شناسایی کند.

Voice Control، در هنگام معرفی، از زبان‌های زیادی پشتیبانی می‌کرد، موضوعی که با سیاست کلی iOS، یعنی گسترش هرچه بیشتر، همخوانی داشت.

در مجموع iOS 3، بیشتر به پر کردن خلاء ویژگی‌ها و امکانات توجه کرده بود.

علاوه بر موارد فوق، iOS 3، ویژگی‌های تازه‌ای داشت که حتی در اولین عرضه، از ویژگی‌های مشابه موجود در سایر پلت‌فرم‌ها پیشی گرفتند. بعضی از این ویژگی‌های عبارت بودند از:

- لمس صفحه نمایش برای فوکوس در اپلیکیشن دوربین.

- امکان خریداری مستقیم فیلم، سریال‌های تلویزیونی و کتاب از آیتونز و از طریق دستگاه.

- ویژگی نظارت والدین که بر همه چیز در فروشگاه‌ها نظارت می‌کرد.

- ویژگی Find My iPhone، برای ردگیری دستگاه‌های گم شده یا به سرقت رفته است.

- امکان خرید از طریق اپلیکیشن‌های واسطه که به افزایش سود کمپانی منجر شد.

- پشتیبانی کامل از بلوتوث و لوازم جانبی مرتبط با داک برای اتصال‌های دو‌طرفه و P2P.

- پشتیبانی از اجرای اپلیکیشن‌ آی‌پاد در نرم‌افزارهای واسطه (Third Party).

- اپلیکیشن‌ قطب‌نما (عرضه در آیفون 3GS).

- ویژگی تکمیل خودکار فیلدها (Autofill) در سافاری.

- اضافه شدن تعداد زیادی API به SDK برای بهره‌مندی از مزیت‌های سازگاری‌های آیفون.

پس از اینکه iOS 1، پلت‌فرم جدید اپل را در بازار مستقر کرد و iOS 2، پای اپلیکیشن‌ها را به iOS باز کرد، iOS 3، در حقیقت به جبران ضعف‌های مهم و بررسی شکایات کاربران از سرویس‌های نسخه‌های قبلی پرداخت. اپل با بروز رسانی‌های مداوم خود، نه تنها تلاش نمود که به از نظر امکانات سیستم‌عامل خود را به رقبا نزدیک کند، بلکه تلاش نمود، سیستم‌عامل ارائه کند که نسبت به سایرین پیشتاز نیز باشد.

تا این مرحله، اپل به خوبی iOS را به جلو رانده بود و فقط چند نقص مهم مانند عدم پشتیبانی از چندوظیفگی در آن را وجود داشت.

«بروز رسانی‌هایiOS 3»

چند ماه بعد، اپل نسخه 3.1 را منتشر کرد که چند ویژگی دیگر مانند قفل‌کردن راه دور، امکان دانلود زنگ‌خوری، ترکیب هوشمندانه موزیک و Voice Control از طریق بلوتوث را به iOS اضافه نمود. در فوریه ۲۰۱۰ نیز نسخه 3.1.3 منتشر شد که نسخه نهایی سیستم‌عامل را برای آیفون 2G و آی‌پاد تاچ عرضه می‌کرد.

«iOS 3.2: آی‌پد وارد می‌شود»

حالا زمان مناسب فرا رسیده بود و iOS بر روی گجت‌هایی با صفحه بزرگ‌تر نیز اجرا می‌شد. مانند دوره‌های قبل که اپل کار مشابهی برای سازگاری iOS با دستگاه‌های اصلی خود انجام می‌داد، این‌بار نیز با انتشار یک بروز رسانی جدید، خود را برای ملاقات با آی‌پد مهیا کرد. هدف اصلی انتشار iOS 3.2 در حقیقت همین بود. یعنی سفارشی‌سازی iOS برای سازگاری با صفحه‌نمایش بزرگ‌تر آی‌پد و مواردی چون صفحه‌اصلی گسترده‌تر (Landscape)، پنجره‌های اعلان جدید و غیره.

در ادامه با چند تغییر iOS که با آی‌پد مرتبط بودند آشنا خواهیم شد، لطفاً با زومیت همراه باشید.

- الگوهای جدید رابط‌کاربری برای صفحه‌نمایش بزرگتر

برای اینکه iOS بر روی آی‌پد اجرا شود، اپل به استفاده از رابط‌کاربری آیفون قناعت نکرد، بلکه تغییرات خاصی را برای صفحه‌نمایش جدید در نظر گرفته و طراحی نمود. یکی از مهمترین تغییرات انجام شده، اضافه نمودن یک اسلاید‌بار در سمت چپ صفحه بود. معمولاً هر اپلیکیشن، دارای لیستی از محتویات است که با کلیک بر روی کلیدی خاصی نمایش داده شود و پس از آن می‌توان آنرا حذف نمود. اپل کلید مورد نظر را در اغلب اپلیکیشن‌های آی‌پد حذف کرد و به جای آن یک لیست در سمت چپ اپلیکیشن‌ها اضافه کرد.

با این کار کلید بازگشت (Back) نیز در مواردی حذف شد.در تصویر بالا می‌توانید این مورد را در اپلیکیشن Note مشاهده کرده و متوجه تغییر مورد نظر در صفحه‌نمایش آی‌پد بشوید. علاوه بر این، کاربر می‌توانست با چرخاندن آی‌پد، اپلیکیشن‌ را به صورت تمام صفحه مشاهده کند. با این کار، لیست محتویات مخفی شده و کلید نمایش آن ظاهر می‌شود. اپل، علاوه بر این پنجره‌های محاوره‌ای اعلان را به سراسر سیستم عامل اضافه نمود. امکانی که کاربران آیفون پیشتر در صفحات مختلف، در اختیار نداشتند.

- طراحی جدید اپلیکیشن‌ها

در کنار تغییرات دیگر iOS، بعضی از اپلیکیشن‌های iOS محور، به صورت اختصاصی برای آی‌پد تغییر پیدا کردند. اپل ردیفی اختصاصی برای بوک‌مارک‌ها به سافاری آی‌پد اضافه کرد. نمایش آبشاری اپلیکیشن‌ها در اپ‌استور، سازماندهی تصاویر در پشته‌هایی با قابلیت درج تصاویر دلخواه و مشاهده پیش‌نمایش آن‌ها در اپلیکیشن Photos، ساده‌سازی اپلیکیشن‌ موزیک با رابط‌کاربری آیتونز مانند و دو ردیفه شدن بخش تنظیمات (Settings) از دیگر تغییرات اختصاصی اعمال شده بر روی iOS بودند. اساساً با تغییراتی از این دست، اپلیکیشن‌هایی که پیش از این بر روی صفحه‌نمایش ۱۰۲۴ در ۷۲۸ پیکسلی آی‌پد کشیده شده و زشت به نظر می‌رسیدند به خوبی با آن سازگار شدند.

- طراحی واقع‌گرا (Skeumorphism)

توضیح: در اسکیومورفیسم، هدف، استفاده از المان‌هایی است که محیط کاربری اپلیکیشن‌ها را طبیعی و ملموس‌ نشان دهد. برای مثال به حالت چرم‌مانند اپلیکیشن‌ Note و یا محیط نرم‌افزار تقویم نگاه کنید. پیشتاز این سبک طراحی اپل است.

طراحی‌ها در iOS 3.2 از نظر زیبایی‌شناسی به گونه‌ای بودند که حالتی نوستالژی به کاربر هدیه می‌داد. هرچند این سبک طراحی خوشایند بعضی‌ها نبود ولی در مجموع متفاوت با سبک‌وسیاق طراحی‌های امروزی محسوب می‌شد. طراحی اپلیکیشن‌ Note به صورت یک دفترچه چرمی و یا طراحی لیست‌مخاطبان و آدرس به صورت یک دفترچه با ورق‌های زیاد از این نمونه محسوب می‌شدند.

در حالیکه به نظر می‌رسید، دنیای مدرن امروز به عبارت «زیبایی در سادگی است.» رسیده است، مسأله اصلی در طراحی‌های واقع‌گرای اپل این بود که گویا رابط‌کاربری اپلیکیشن‌هایش ارتباط مستقیم و خوبی با کاربر برقرار نمی‌کند. با این حال، با اینکه لیست‌مخاطبان iOS ممکن است به صورت یک کتاب جلوه کند اما این کتاب را نمی‌شد ورق زد. در‌واقع لیست‌مخاطبان، کتاب نبود، بلکه به صورت ساده شده یک شبه کتاب بود. این نگاه و سبک طراحی تا حدودی باقی‌ماند و در مواردی به OS X هم منتقل شد. برای بررسی صحت این کلام کافی است به تقویم و لیست‌مخاطبان در نسخه شیرکوهی OS X نگاهی بیاندازید!

پس از این، انتقادهای زیادی به اپل و آی‌پد شد. انتقادهایی که عقیده داشتند، آی‌پد، یک آیفون بزرگ است. همین!

انتقادهای مطرح شده نیز بنا به دلایل مختلف می‌توانستند درست یا نادرست باشند.

از نظر فنی، انتقادهای وارد شده به iOS 3.2 درست بودند. در‌واقع اپل تغییرات معنادار و شاخصی در هسته رابط‌کاربری iOS 3.2 انجام نداده بود. صفحه‌ اصلی همچنان چینشی از آیکون‌ها به همراه یک داک در پایین صفحه بود (البته در این مورد، صفحه اصلی می‌توانست آیکون‌های بیشتری را در خود جای دهد). تعامل میان سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌ها همچنان مانند قبل بود. با کلیک بر روی اپلیکیشن، وارد نرم‌افزار شده و با کلیک بر روی کلید خانه به صفحه اصلی پرش می‌کردیم. با همه اینها، با‌عرضه آی‌پد، بازار و کاربران نشان دادند که انتقادهای مطرح شده آنچنان مهم نیستند. اپل تاکنون به میلیون‌ها کاربر نحوه به کارگیری آیفون را آموزش داده است و با انجام تغییرات ضروری بر روی iOS برای استفاده در آی‌پد به جای ایجاد سردرگمی در کاربران iOS، کاربران آیفون را نیز به مشتریان بالقوه آی‌پد تبدیل کرده است.

نسخه 3.2 و دو نسخه زیر مجموعه آن، منحصرا به آی‌پد مربوط می‌شدند و با اضافه نمودن چند تغییر مهم، پلت‌فرمی یکپارچه‌ را در اختیار کاربران خود قرار داده است.

«iOS 4: فرصتی برای چندوظیفگی»

این نسخه که در ژوئن ۲۰۱۰ منتشر شد در یک عبارت خلاصه شده بود: افزودن ویژگی‌هایی برای قدرتمند‌تر شدن کاربر. چندوظیفگی، فولدرها، اتصال وای‌فای، کنترل غلط‌های املایی، بهبود سرویس جستجوی Spotlight (اضافه شدن جستجوی وب و ویکی‌پدیا به آن)، این‌باکس تجمیع‌شده و پشتیبانی از حساب‌های کاربری چندگانه در Exchange ویژگی‌هایی بودند که همگی در یک نسخه اضافه شدند. هدف از این کار هم کمک به iOS در رقابت با اندروید بود که این روزها در حال قدرت‌نمایی بود.

در میان همه امکانات معرفی شده، برجسته‌ترین بهبود iOS، چندوظیفگی محسوب می‌شد. با وجود این iOS 4 (و همچنین iOS 5) از نظر فنی، از چندوظیفگی واقعی پشتیبانی نمی‌کرد و iOS به تمام اپلیکیشن‌ها اجازه نمی‌داد که در پس‌زمینه به سادگی اجرا شوند.

سؤال مهم آن زمان این بود که آیا پیاده‌سازی چندوظیفگی به روش منحصربفرد اپل بدون مشکل‌ خاصی در همه موارد عمل می‌نمود یا خیر؟

اپل در مقابل، به توسعه‌دهندگان، سرویس‌های چندوظیفگی مختلفی را ارائه می‌داد که می‌توانستند از آن‌ها در پس زمینه، استفاده کنند. بعضی از این سرویس‌ها عبارت بودند از:

- اجازه به اپلیکیشن‌های محلی (اپلیکیشن‌هایی که برای کار نیازی به اینترنت ندارند) برای نمایش‌ پنجره‌های محاوره‌ای اعلان در زمان‌های تعیین شده.

- تمام‌کننده وظایف، هنگامی که کاربر از یک اپلیکیشن‌ خارج می‌شد، به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌داد فرآیند آپلود یا وظایف محدود دیگری را به اتمام برساند.

- جابه‌جایی سریع بین اپلیکیشن‌ها، به نرم‌افزارها فرصت می‌داد تا حالت جاری خود را به راحتی ذخیره نموده و در هنگام مراجعه مجدد کاربر، آخرین وضعیت خود را راه‌اندازی کنند.

- اپلیکیشن موزیک، قادر به اجرای موسیقی در پس‌زمینه بود.

- اپلیکیشن ناوبری، در هنگام سوئیچ بین برنامه‌ها نیز قادر به ردیابی موقعیت‌ها بود.

- اپلیکیشن VoIP هنگام سوئیچ برنامه نیز قادر به حفظ تماس جاری بود.

تمامی موارد فوق، به توسعه‌دهندگان فرصت می‌داد برای پیشتیبانی از چندوظیفگی، اپلیکیشن خود را راحت‌تر بروز رسانی کنند، کاری که بسیاری از توسعه‌دهندگان انجام دادند.

سؤال مهم آن زمان این بود که آیا پیاده‌سازی چندوظیفگی به روش منحصربفرد اپل بدون مشکل‌ خاصی در همه موارد عمل می‌کند یا خیر؟

بعدها مشخص شد که این مسأله برای اکثر کاربران بدون مشکل است. روش پیاده‌سازی اپل به این معنا است که آیفون از این پس، کمتر از جانب برنامه‌هایی که حافظه زیادی را به کار می‌گیرند تحت فشار قرار خواهد گرفت، که به نوبه خود به عمر بیشتر باتری و عمل‌کرد بهتر دستگاه منجر خواهد شد. در‌واقع تکنیک به کار رفته توسط اپل، یک سیستم‌عامل تک‌وظیفه بود که در صورت نیاز، ویژگی چندوظیفگی را به کاربران ارائه می‌کرد، همین مسأله نیز باعث شده سیستم‌عامل اپل، در موارد مختلفی مانند بروز رسانی‌ اپلیکیشن‌ها در پس‌زمینه به اندازه کافی قدرتمند نباشد. با این حال، اتفاقی که در iOS 4 رخ داد، برای اکثر کاربران، فراتر از انتظار ظاهر شده است.

تا اینجا، چندوظیفگی، در اپل کلید خورده بود اما قدم بعدی، ایجاد تغییر در رفتار دکمه Home بود. از این پس با دابل‌کلیک بر روی کلید خانه، آخرین اپلیکیشن‌های اجرا شده نمایش داده می‌شدند. اگرچه استیو جابز به جمله معروف «اگر شما Task Manager را در دستگاه داشته باشید...کاربران آن را نخواهند پذیرفت» اعتقاد داشت، اما بازهم در شرایطی،لازم بود که کاربران با نگه‌داشتن انگشت بر روی اپلیکیشن‌ها، از آن‌ها خارج شوند. علاوه بر این اپل، امکاناتی همیشگی برای کنترل موسیقی در iOS قرار داد که با کشیدن صفحه به سمت چپ در اختیار کاربر قرار می‌گرفت.

اپل اولین ارائه‌کننده سرویس‌هایی مانند فیس‌تایم نبود.

اما تغییرات دیگری نیز در iOS 4، وجود داشت:

- فیس‌تایم (Face Time)

سیستم‌عامل iOS 4، برای آیفون ۴ معرفی شده بود. از این رو ویژگی جدیدی برای استفاده از دوربین جلو دستگاه نیز به آن اضافه شده بود: سرویس مکالمه ویدئویی فیس‌تایم. همانند بسیاری دیگر از امکانات ارائه در iOS، مطمئناً اپل اولین ارائه‌کننده سرویس‌هایی مانند فیس‌تایم نبود، ولی مثل همیشه، پیاده‌سازی اپل، نسبت به رقبا، عمل‌کردی بهتر و رابط‌کاربری ساده‌تری داشت.

فیس‌تایم فعلاً برای برقراری تماس ویدئویی بین دو آیفون (یا مک و یا آی‌پد) کاربرد دارد، اما اپل وعده داده که این سرویس را به صورت یک استاندارد جهانی ارائه خواهد داد. وعده‌ای که هنوز عملی نشده است.

- فولدرها

اپل ویژگی ساخت فولدر در صفحه‌اصلی را «بلاخره به iOS اضافه کرد». راهکار اپل در این زمینه زیبا و هوشمندانه بود. کافی بود آیکون اپلیکیشن‌ را بر روی آیکون اپلیکیشن دیگر بکشید تا یک فولدر ساخته شده و دو اپلیکیشن به درون آن کشیده شوند. این روش، یک نوآوری در رابط‌کاربری محسوب می‌شد. روشی ساده که اپل با موفقیت انجام داد و گویا اندروید به تازگی در نسخه ساندویچ بستنی (Ice Cream Sandwich) با مشکلات ناشی از آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.

متوسط اپلیکیشن‌های نصب شده بر روی یک دستگاه آیفون آنقدر زیاد است که جستجو برای یافتن آن‌ها عملاً کاری خسته‌کننده و سخت محسوب می‌شود. در آن مرحله، Spotlight هم آنچنان که باید قدرتمند نبود. از این رو معرفی امکانی مانند «فولدر»، کاربردی بوده و به چشم می‌آمد.

- صفحه‌نمایش رتینا

اپل پشتیبانی از صفحه‌نمایش رتینا آیفون ۴ و پردازش‌های سریع‌تر را فراموش نکرده بود. مسأله‌ای که به توسعه‌دهندگان فرصت تولید اپلیکیشن‌های بسیار باکیفیت را ارائه می‌داد. از آنجایی که تعداد پیکسل‌های صفحه‌نمایش جدید آیفون نسبت به نسخه قبلی خود دقیقاً دوبرابر شده بود، توسعه‌دهندگان مجبور نبودند برای بروز رسانی اپلیکیشن‌های خود عجله کنند. به‌خصوص آنکه، اپلیکیشن‌هایی که با SDK اپل توسعه و تولید شده بودند به صورت رایگان کلیدهای باکیفیت‌تر و ویجت‌های رابط‌کاربری جدیدی دریافت کرده‌ بودند.

- امکاناتی برای افزایش بهره‌وری (Productivity)

اگرچه با تمام تغییرات اعمال شده در iOS 4، بازهم ممکن بود نظر کاربران حرفه‌ای بلک‌بری به سمت این سیستم‌عامل جلب نشود، اما اپل سرویس ایمیل iOS خود به کمک پشتیبانی از حساب‌‌های کاربری چندگانه Exchange، تجمیع این‌باکس‌ها و پنجره ارسال ایمیل تقویت کرد. سرویس کنترل غلط‌‌های املایی در سراسر سیستم‌عامل ظاهر شده بود و غلط‌های املایی به کمک زیرخط (Underline) قرمز مشخص و کلمات جا مانده در جمله به کاربر پیشنهاد داده می‌شد. اپلیکیشن تقویم، حالا به کاربران اجازه می‌داد تقویم‌ خاصی را به صورت جداگانه پنهان کنند. لیست‌مخاطبان توانایی مرتبط کردن (Link) مخاطبان یکسان را داشت و در اپلیکیشن‌ ارسال پیامک قابلیت جستجو نیز تعبیه شده بود.

«iOS 4 (بروز رسانی شده): توسعه اکوسیستم»

- فاجعه آنتن‌دهی

متأسفانه برای اپل، iOS 4 همان‌ اندازه در رسوایی آنتن‌دهی سهیم بود که آیفون ۴ بود. در این نسخه از iOS (همانند نسخه‌های قبل)، اپل ادعا کرده بود که دستگاه به درستی اطلاعات میزان سیگنال‌های دریافتی را نمایش نمی‌دهد.

پاسخ اپل اینگونه بود:

کاربران اعلام کرده‌اند هنگامی که آیفون را به صورت خاصی در دست می‌گیرند، از تعداد نوار‌های نمایش دهنده میزان سیگنال‌های دریافتی به شدت کاسته می‌شود. احتمالاً این اتفاق اغلب در مکان‌هایی رخ می‌دهد که سیگنال‌های دریافتی ضعیف‌تر هستند. اما علت واقعی این است که ما به صورت اشتباه ۴ یا ۵ نوار سیگنال را در آیفون نمایش می‌دادیم. علت افت نوار‌های سیگنال کاربران این است که هیچ‌گاه در ابتدای امر سیگنال‌های دریافتی تا این قوی حد نیستند.

- نسخه 4.0.1

این بروز رسانی برای آی‌پد نیز منتشر شد. تاریخ انتشار این نسخه جولای ۲۰۱۰ بود و در آن برای رسیدگی به مشکل آنتن‌دهی، نمایش نوارهای سیگنال، عادی شدند.

- نسخه 4.1

این نسخه به اپل کمک کرد تا شبکه بازی‌های موبایلی خود را به کمک Game Center مستحکم‌تر کند. امکانی با محدودیت‌های مختلف که برای اکوسیستم بازی‌های iOS ضروری محسوب می‌شد. علاوه بر این اپل امکان ثبت مستقیم اشتراک تلویزیون‌های کابلی و اجازه شوهای تلویزیونی از طریق دستگاه را به iOS اضافه کرد. چیزی شبیه شبکه‌اجتماعی Ping که کاربری مشابهی در زمینه موسیقی داشت. امکانی که در درجه دوم اهمیت بود و کاربران آن کمتر بودند. نسخه 4.1، امکان عکس‌برداری HDR، برای ترکیب خودکار دو عکس با نوردهی متفاوت را به دوربین جلو اضافه کرد. ویژگی بعدی، آپلود ویدئوهای Full HD به یوتیوب بود.

- نسخه 4.2.1

این بروز رسانی، پای چندوظیفگی و ساخت فولدر را به آی‌پد باز و نسخه iOS را برای تمام دستگاه‌های اپل یکسان نمود. اپل در کنار این موارد، سرویس AirPlay را برای استریم ویدئو میان دستگاه‌های iOS و Apple TV معرفی نمود. این سرویس، از جمله مواردی بود که نسبت به راهکارهای ارائه شده در سایر پلت‌فرم‌ها توجه زیادی را به خود جلب ننمود چرا که فاصله بسیار زیادی با سرویس‌های رقیب دارد.

علت افت نوار‌های سیگنال کاربران این است که هیچ‌گاه در ابتدای امر سیگنال‌های دریافتی تا این حد قوی نیستند.

- نسخه 4.2.5

این نسخه صرفاً برای پشتیبانی اپراتور وِرایزون (Verizon) از آیفون منتشر شد. این کار در‌واقع امتیاز دیگری را به ارمغان آورد: پشتیبانی کامل از Hotspot های وای‌فای مبتنی بر تلفن‌همراه.

در ادامه این بروز رسانی‌ها اپل نسخه 4.3 را نیز در مارس منتشر کرد که از AirPlay در اپلیکیشن‌های Third Partyو Hotspotهای شخصی برای دستگاه‌های GSM پشتیبانی‌ می‌کرد.

«iOS 5: سیری و چیزهای دیگر»

مانند iOS 3، در زمان معرفی iOS 5 هم آیفونی با پسوند S معرفی شد. آیفون 4S. علاوه بر این همانند iOS 3، نسخه ۵ نیز با انبوهی از امکانات جدید به بازار آمد. امکاناتی بسیار زیاد که ناخودآگاه شما را متوجه نبرد سخت میان تلفن‌همراه می‌کرد.

سخت‌افزار جدید بی‌نظیر بود و iOS 5 هم به کمک آمده بود تا اپل به این دو بتواند سهمی دائمی و قابل‌توجه از بازار به خود اختصاص دهد. ویژگی‌های iOS 5 زیاد بودند. لطفاً همچنان این مقاله طولانی از زومیت را دنبال کنید تا به بررسی بعضی از مهمترین ویژگی‌های iOS پنجم بپردازیم.

- سیری

سیری تنها در آیفون 4S در دسترس بود. اپل سرویس کنترل صدا را با یک دستیار مجازی جایگزین کرده بود که کارهایی بیشتر از تماس گرفتن انجام می‌داد. سیری به شما امکان می‌دهد که سؤالات خود را در سراسر OS و حتی وب بپرسید و نظرات او را مشاهده کنید. سیری با همه چیز در ارتباط بود از تقویم گرفته تا موتور جستجوی WolfarmAlpha. سیری از نوت‌برداری و حاشیه‌نویسی (ویژگی جدید iOS) نیز پشتیبانی می‌کرد. که در عمل‌کردی قابل قبول نیز داشت.

به عنوان یک رابط‌کاربری، سیری یکی از بهترین و کاربردی‌ترین ویژگی‌های وعده داده شده بود که در این دوره معرفی شد.

اپل، در ابتدا سیری را به صورت آزمایشی (Beta) معرفی کرد. عمل‌کرد سیری در مواردی، نامطمئن بود. برای مثال، سیری در مواقعی برای تشخیص صدا یا حاشیه نویسی قادر نبود به اینترنت متصل شود و گاهی نتایج غیرمعمولی و عجیبی نمایش می‌داد. اما به عنوان یک رابط‌کاربری، سیری یکی از بهترین و کاربردی‌ترین ویژگی‌های وعده داده شده بود که در این دوره معرفی شد.

- مدیریت اعلان‌ها (Notification Center)

با این ویژگی، اپل برای نمایش رگباری اعلان‌ها در صفحه‌نمایش، چاره اندیشید. مشابه با عمل‌کرد اندروید، یک منوی کشویی ثابت در iOS تعبیه شده که می‌توان آن را به پایین کشید و لیستی از اعلان‌های اپلیکیشن‌های مختلف را در آن مشاهده و یا با زدن بر روی کلید X، آن‌ها را حذف نمود. علاوه بر این نوتیفیکیشن سنتر اپل، اولین اپلیکیشنی محسوب می‌شود که به صورت ویجتی یکپارچه و داخلی، اطلاعات محیطی، آب‌و‌هوا و بازار‌بورس را نمایش می‌دهد.

در این سرویس بخشی بسیار بزرگ (بسته به تعداد اپلیکیشن‌هایی که نصب کرده‌اید) وجود دارد که به کمک آن می‌توانید تعیین که کدام اپلیکیشن می‌توانند برای شما پنجره‌های محاوری اعلان را نمایش بدهد. به کمک همین بخش می‌توانید تعیین کنید که کدام اعلان‌ها در لاک‌اسکرین پدیدار شوند. امکان دیگر این سرویس، نمایش موقت اعلان‌ها در قسمت بالای صفحه نمایش، برای جلوگیری از ایجاد وقفه در برنامه در حال اجرا است.

صاحب نظران هنوز نمی‌توانند در مورد توانایی اپل در بهبود سرویس مدیریت اعلان‌ها نظر قطعی بدهند. ولی به هر حال به عقیده ما، بخش جدید، چیزی فراتر از صفحه‌اصلی، لاک‌اسکرین و برنامه‌های اختصاصی برای کاربر فراهم نموده است.

- سرویس iMessage

با iOS 5، اپل رسماً به بخشی از منبع درآمد اپراتورهای تلفن‌همراه و سیستم‌ ارسال پیامک کاربران بلک‌بری دست‌اندازی کرد. اپل این کار را با معرفی سرویس iMessage انجام داد. مشابه سرویس پیام‌کوتاه بلک‌بری (BBM)، این سرویس قابلیت نمایش تأیید دریافت پیام (Delivery) و ارسال پیام‌های چند‌رسانه‌ای را در خود داشت و بر خلاف سرویس پیام‌کوتاه (SMS) کاملاً رایگان بود. کمپانی سرویس iMessage را با اپلیکیشن داخلی Messaging در آیفون ادغام‌ و نسخه‌های مشابهی از آن را برای آیفون، آی‌پد و آی‌پاد تاچ تولید نمود.

این سرویس هم به اپل‌ آی‌دی و هم به شماره تلفن نیاز داشت و در هر دو حالت نیز قادر به تشخیص بود که گیرنده، قادر به استفاده از iMessage هست یا خیر. اگر جواب این سؤال مثبت باشد، iOS به صورت خودکار، پیام شما را به این سرویس تبدیل نموده و آن را به تمام‌ دستگاه‌های اپلی، که گیرنده برای استفاده از این سرویس فعال نموده ارسال می‌کند. این پردازش بسیار راحت و دور از چشم کاربر انجام می‌شود. با وجود این، همین مسأله راحتی و پنهان بودن می‌تواند برای کاربران که به صورت مرتب تلفن‌‌های خود تعویض می‌کنند گیج‌کننده شود. با این حال، iMessage به هیچ‌عنوان نتوانسته به محبوبیتی که BBM داشته و آرزو دارد برسد. چرا که سرویس فعلاً در اوایل راه است و باید منتظر ماند و دید که در آینده چه اندازه از کاربران را مجذوب خود خواهد کرد.

- عدم نیاز به PC

شاید مهمترین ویژگی ارائه شده این باشد که اپل نیاز دستگاه‌های اپلی به اتصال به رایانه از طریق USB را برای فعال‌سازی از میان برد. اگر بخواهیم صادق باشیم باید بگوییم این مسأله که کاربران برای فعال‌سازی دستگاه خود باید آن را به رایانه متصل کنند واقعاً حرکتی ناامید‌کننده بود و همین مسأله نیز تیم اپل‌استور را مجبور کرد تا در در سال‌های اخیر فرآیند فعال‌سازی دستگاه را درون فروشگاه پیاده‌سازی کنند.

از لحاظ تئوری، از حالا به بعد آیفون و آی‌پد به اندازه‌ای کامل بودند که می‌توانستند به عنوان دستگاه‌هایی توانمند و کامل برای انجام پردازش‌های موبایلی به کار گرفته شوند. این تغییر، بزرگ و چشمگیر بود و بر همین اساس می‌شد موفقیت‌های بزرگتری را برای آینده iOS متصور شد اما این مسأله، برای ایجاد یک انقلاب در پردازش‌های موبایلی بیشتر یک شرط لازم بود تا کافی.

از لحاظ تئوری، از حالا به بعد آیفون و آی‌پد به اندازه‌ای کامل بودند که می‌توانستند به عنوان دستگاه‌های توانمند و کامل برای انجام پردازش‌های موبایلی گرفته شوند.

- همگام‌سازی (Sync) آیتونز از طریق وای‌فای

این ویژگی، از جمله مواردی که برای همگام‌سازی در iOS 5 واقعاً ضروری بود. همگام‌سازی در iOS 5، به خوبی عمل می‌کند و به صورت پیش‌فرض به‌گونه‌ای تنظیم شده که تنها در زمان شارژ دستگاه فرآیند همگام‌سازی انجام شود. شاید از شنیدن از جمله خسته شده باشید ولی یک‌بار دیگر باید گفت، اپل برای معرفی این ویژگی، صبر کرد تا در زمان مناسب و با کیفیت مناسب آن را ارائه دهد.

- بروز رسانی مستقیم به کمک دستگاه

شاید باور این مسأله سخت باشد اما تا پیش از انتشار iOS 5، به جای نصب مستقیم بروز رسانی مهم، رام (ROM) دستگاه‌های اپل باید ابتدا توسط آیتونز فلش می‌شدند.

- سرویس iCloud

«بلاخره به iOS اضافه شد.». اپل در iOS 5، سرویس ابری جدید خود را جایگزین MobileMe کرد. این آخرین تلاش اپل برای محبوب کردن سرویس ابری خود محسوب می‌شود.تلاشی که به سادگی با موفقیت فوق‌العاده‌ای همراه بوده‌ است.

علاوه بر موارد برجسته فوق، ویژگی‌های دیگری نیز به iOS 5، اضافه شده بود. شرکت، به سافاری موبایل، ویژگی Reader را اضافه نمود که علاوه بر ذخیره‌سازی صفحات با تغییر ساختار و آرایش صفحه، آن را برای مطالعه ایده‌آل‌تر می‌کرد. آی‌پد از چند‌وظیفگی بهتر از گذشته پشتیبانی می‌کرد و از لحاظ تئوری باعث حذف کلید Home در مجموعه کارکرد‌های کاربر می‌شد. اما در عمل آنگونه که می‌بایست نبود. قابلیت تقسیم شدن صفحه‌کلید آی‌پد به دو‌ تکه جدا از هم در حالت افقی، که تایپ کردن با انگشتان را هنگامی که تبلت با دو دست نگاه داشته‌ایم تا حدودی آسانتر می‌کرد. علاوه بر این تب‌های سافاری در آی‌پد بهتر از گذشته شدند. پنجره‌‌های توضیح نیز نسبت به حالتی که از iOS 3.2 حفظ شده بود، تغییراتی را شاهد بودند.

AirPlay نیز، بروز رسانی‌هایی داشت. آیفون ۴‌اس و آی‌پد ۲، مستقیماً تصاویر را از حالت آینه‌ای به حالت اصلی برمی‌گرداند تا به پشتیبانی از این عمل در اپلیکیشن‌ها نیازی نباشد.

بزرگترین انتقاد مطرح شده به iOS 5، مشکل طول عمر باتری بود. اپل این مشکل را درکنار مجموعه‌ای از باگ‌های نرم‌افزاری در نسخه 1.0.5 به سرعت برطرف نمود.

مسلماً اغلب ویژگی‌های معرفی شده در iOS 5، بیشتر به ویژگی‌های iOS معطوف بودند تا نرم‌افزارهای اختصاصی جدید و هسته iOS.

سیری همچنان در حالت بتا است. سرویس آی‌کلاد و بی‌نیازی دستگاه اپلی از رایانه نیز وسوسه‌انگیز هستند، اما، اغلب کاربران، متوجه این مسأله نشده‌اند. با وجود این همه این‌ها گرد‌هم آمده‌اند تا iOS را قادر سازند تا کاربران رایانه‌های خود را با یک دستگاه iOS تعویض کنند.

«iOS 6: خداحافظ گوگل مپ»

ششمین iOS، در یازده ژوئن ۲۰۱۲ و در کنفرانس جهانی توسعه دهندگان (WWDC) اپل معرفی شد. کمپانی همچنان در مسیری که از سال ۲۰۰۸ در پیش گرفته بود قدم بر‌می داشت.

نسخه جدید ترکیبی از امکانات قابل‌ پیش‌بینی و غافلگیر کننده را به iOS 6 آورده بود. با وجود این هیچ‌کدام از این ویژگی‌ها تکان‌دهنده‌تر از بازسازی یکی از مهمترین اپلیکیشن‌های پلت‌فرم نبود؛ اپلیکیشن نقشه.

- نقشه

گوگل‌مپ، سال‌ها است که معیار و شاخص نقشه‌های آنلاین محسوب می‌شود. سرویسی که اپل امتیاز به کارگیری آن را در iOS، از اولین آیفون معرفی شده در سال ۲۰۰۷ در اختیار داشت.

یک آیفون بدون گوگل؛ تحقق رؤیای اپل

در سال‌های اخیر رابطه میان دو غول دره سیلیکون، به برکت قوانین بی‌پایان و ریز و درشت حق اختراع (Patent) تیره شده بود و اپل از آن زمان برای جدایی هرچه بیشتر از اکو‌سیستم گوگل به خریدن شرکت‌ها (از جمله C3 Technologies در سال ۲۰۱۱) روی آورده بود.

این تلاش‌ها با معرفی iOS 6 و بازطراحی اپلیکیشن‌ نقشه به ثمر نشست. اپلیکیشنی که از ویژگی پیچ-به-پیچ و حالت پرواز (Flyover) پشتیبانی می‌کرد و سیری با آن ادغام شده بود. اطلاعات این اپلیکیشن از منابع مختلفی جمع‌آوری شده بود اما اطلاعات شرکت هلندی TomTom در تولید اپلیکیشن جدید نقشه از سایر منابع برجسته‌تر بود.

- سیری باهوشتر

سیری، دستیار صوتی چند‌منظوره اپل، بروز رسانی زیادی را نسبت نسخه بتای خود دریافت کرده است. در نسخه ششم iOS، شما می‌توانید از سیری درباره ورزش، برنامه‌های زمانی مختلف، داده‌های اجرا شده بپرسید، تحلیل‌ رستوران‌ها را در Yelp مطالعه کرده و یا از طریق OpenTable برای یک وعده غذایی میز رزرو کنید.

علاوه بر این می‌توانید به کمک سیری اپلیکیشن‌ها را اجرا کنید، تنها کافی‌است نام آن‌ها را ببرید و مستقیماً پروفایل‌های خود را در فیس‌بوک و توییتر بروز کنید.

در‌واقع رؤیای تلفن‌های هوشمند بدون نیاز به انگشتان دست در مسیری به حقیقت پیوستن گام بر‌می‌دارد. اعلام آغاز همکاری اپل با بعضی از خودرو‌سازان برای ادغام نمودن سیری با سیستم‌ ناوبری و کنترل خودروهای تولید‌شده هم می‌تواند تصویری برنامه بلند مدت اپل در همین زمینه باشد و با توجه ممنوعیت استفاده از تلفن‌همراه در هنگام رانندگی این کار، حرکتی هوشمندانه محسوب می شود.

- Notification Center

این بخش که نسبت به نسخه قبلی خود تغییراتی جزئی داشت ، انتظارات را برآورده نکرد. در کنفرانس WWDC از اینکه اپلیکیشن‌ها قادر به ایجاد ویجت‌های اختصاصی هستند یا خیر، هیچ صحبتی به میان نیامد. با این همه، اپل تغییراتی را تدارک دیده بود. برای مثال به کمک سرویس Do Not Disturb، بخش اعلان‌ها، در ساعات خاصی به حالت سکوت می‌رود. علاوه بر این به منوی کشویی نوتیفکیشن سنتر، فیس‌بوک و توییتر نیز اضافه شدند.

- ادغام فیس‌بوک با iOS

با ورود فیس‌بوک به اعلان‌ها و سیری در iOS 6، تنها یک قدم دیگر برای کامل شدن باقی مانده‌ بود. ادغام فیس‌بوک با iOS. یکپارچه‌سازی فیس‌بوک با سیستم‌عامل اپل، به صورت رسمی در iOS 6 انجام گرفت و با این کار فیس‌بوک نیز در زمینه ادغام با iOS، به توییتر پیوست. حال که ویژگی چندمنظوره به اشتراک‌گذاری مخاطبان در سراسر پلت‌فرم فعال شده بود، ادغام فیس‌بوک با iOS بسیار شاخص‌تر جلوه‌ می‌کرد. از این پس، شما می‌توانستید، امتیاز خود را در Game Center براحتی در صفحه فیس‌بوک خود منتشر کنید، عکس‌های خود را آپلود کرد و رخدادهای فیس‌بوک را در تقویم iOS درج کنید.

- سرویس Passbook

سورپرایز اپل در iOS 6، سرویس Passbook بود که می‌تواند در آینده بازار در حال رشد پرداخت‌های موبایلی را متحول کند. سرویسی برای نگه‌داری بلیط‌ها، کارت‌های هدیه، کارت‌های تخفیف و یا هر چیز دارای بارکد در یک مکان. حال به راحتی می‌توان تصور کرد که چگونه ممکن است اپل برای رقابت با والت‌کارت‌های گوگل، به کمک میلیون‌ها کارت اعتباری فعال و ثبت‌شده در آیتونز به تکامل بیشتر این سرویس کمک کند.

- به اشتراک‌گذاری تصاویر

معرفی این ویژگی کمی عجیب به نظر می‌رسید. ادغام فیس‌بوک با iOS، موفقیت بزرگی برای یک پلت‌فرم محسوب می‌شد. اما سرویس Photo Sharing Stream به کاربران اجازه می‌داد که مستقل از فیس‌بوک، عکس‌ها خود را با دوستانشان در پلت‌فرم iOS به اشتراک بگذارند. مشابه همین ویژگی در iOS 5، این سرویس به کاربران فرصت می‌داد تصاویر خود را به صورت آنی در سایر دستگاه به اشتراک بگذارند، با این تفاوت که در iOS 6، کاربران سایر دستگاه‌ها نیز در تصاویر مشارکت داشته باشند. این اولین بار نبود که اپل شانس خود را در ایجاد یک شبکه‌اجتماعی امتحان می‌کرد. اما مشابه سرویس Ping، اپل در مبارزه‌ای سخت وارد شده بود که در این زمینه خاص رقیبی فوق‌العاده قوی مانند فیس‌بوک را در مقابل خود می‌دید.

سرویس Passbook می‌تواند در آینده،
بازار در حال رشد پرداخت‌های موبایلی را متحول کند.

- بهبود تب آی‌کلاد و ویژگی Reading List

سافاری iOS، برای رقابت با سرویس همگام‌سازی محبوب گوگل‌کروم به ویژگی جدیدی به نام iCloud Tab مجهز شده که به خوبی چیزی را برآورده می‌کند که خیلی‌ها انتظار داشتند: همگام‌سازی تب‌های مرورگر دستگاه و رایانه. ویژگی Reading List هم بر خلاف نسخه قبلی که فقط لینک‌ها را ذخیره می‌کرد در این نسخه محتویات صفحه را نیز در خود ذخیره می‌کند. این ترکیب بسیار کارآمد شده و قدم‌‌به‌قدم با اپلیکیشن‌‌ها مانند Instapaper پیش می‌رود.

- به‌کارگیری فیس‌تایم از طریق اپراتور و بهبود در ادغام اپل آی‌دی

محدودیت فیس‌تایم در سازگاری با وای‌فای در iOS 6 برطرف شده و در این نسخه از طریق سیم‌کارت و اپراتور‌ها نیز می‌توان از فیس‌تایم استفاده کرد. پشتیبانی از اپراتورها هم تنها به شبکه‌های LTE محدود نشده و شامل شبکه‌های 3G نیز می شود. برای استفاده بهتر از این سرویس، اپل آی‌دی‌ها کاربران نیز در آن ادغام شده است. از حالا کاربران علاوه بر Apple ID می‌توانند با وارد کردن شماره تلفن نیز از فیس‌تایم استفاده کنند.

«iOS 7: سلام جانی آیو!»

iOS 7 اولین سیستم‌عاملی محسوب می‌شود که همزمان با دو تلفن‌هوشمند جدید (iPhone 5S و iPhone 5C) به بازار عرضه شد. به جای عرضه iOS 7 با دستگاه‌های جدید، اپل تصمیم گرفت تمام دستگاه‌ خود را از iPhone 4 و iPad 2 به بعد، مجهز به سیستم‌عامل جدید خود کند.

البته نسل پنجم آیپاد تاچ، در پشتیبانی از iOS 7 با محدودیت‌های مواجه شد.

تغییراتی قابل توجه در اپل

پس معرفی دلسردکننده اپلیکیشن نقشه، تیم‌ کوک پیام عذرخواهی خود را در وب‌سایت اپل منتشر نمود. در این میان، اسکات فورستال که سال‌ها مسئولیت بخش طراحی iOS را به عهده داشت، به خاطر خودداری از امضای پیام عذرخواهی، مجبور به ترک اپل شد. مدت کمی پس از جدا شدن فورستال، طراح صنعتی اپل، جانی آیو جایگزین او شد.

اولین اتفاق مهم پس از ورود جانی آیو، ایجاد تغییراتی اساسی در ظاهر سیستم‌عامل موبایل اپل بود.

با این تصمیم، تمامی آیکون‌های درخشان، طرح‌های قوی و طراحی‌های معروف اسکومورفیک اپل حذف شده و جای خود را به الگوهای گرافیکی تخت، گرادیان‌های رنگارنگ و لایه‌های ترنسپرنت دادند. بلافاصله بعد از عرضه iOS 7 منتقدان طراحی آن را ساده‌انگارانه و گیج‌کننده دانستند.

فاکتور اصلی در طراحی iOS 7، نگرشی نو به لایه‌ها بود. صفحه‌ اول (Home Screen) و اپلیکیشن‌ها در پایین‌ترین لایه اجرا می‌شوند. این در حالی است که اپل با اضافه کردن لایه‌های ترنسپرنت و مات‌کردن تصویر پس‌زمینه، لایه‌های مختلف را بر روی یکدیگر ایجاد نموده است.

صفحه‌کلید و نوار ناوبری در بخش پیام‌رسانی (Messages) یک مثال خوب در این زمینه محسوب می‌شوند: متن‌ پیام‌ها در لایه پایین قرار گرفته‌اند. لایه کیبورد هم در بالای آن نشسته و پس از آن لایه ناوبری وجود دارد.

رابط‌کاربری جدید، شامل یک نوتیفیکیشن سنتر بهتر و تازه‌تر بوده و در کنار آن، ویژگی جدید Control Center نیز اضافه شده است.

Control Center

این بخش با کشیدن انگشتان (Swipe) از پایین صفحه به بالا نمایش داده می‌شود. کنترل سنتر در‌ واقع نسخه‌ اپلی و ساده‌ شده Quick-Settings گوشی‌های اندرویدی است. به کمک بخش کنترل سنتر، کاربر به راحتی به بعضی از ویژگی‌های دستگاه مانند بلوتوث، وای‌فای، نور صفحه و... دسترسی دارد. کنترل سنتر در هر جایی قابل دسترسی است حتی در لاک‌اسکرین. البته کاربر در صورت تمایل می‌تواند تغییراتی در این حالت ایجاد نماید.

AirDrop

این سرویس اولین بار در OS X Mountain Lion معرفی شد. AirDrop به شما امکان‌ می‌دهد که فایل‌های مختلف را با افرادی که در اطراف شما هستند به اشتراک بگذارید. تا چند ماه پیش انتقال اطلاعات بین iOS و OS X به کمک ایردراپ مقدور نبود اما اپل با انتشار ماوریکس، نسخه جدید OS X، این مشکل را مرتفع نموده است.

بازطراحی اپلیکیشن‌ها و عرضه رایگان مجموعه iWork

اپل در iOS 7 همگام با ظاهر تازه، هسته تمام اپلیکیشن‌های خود را دوباره طراحی نموده و آن‌ها را به صورت تخت در آورده است. با وجود این، Note و Reminder تا حدودی شبیه به کاغذ طراحی شده‌اند. با اینکه طرح‌بندی اپلیکیشن‌ها همانند گذشته است، اما اپل یک جسچر جدید به آن‌ها اضافه نموده است. کشیدن انگشتان از سمت چپ صفحه به سمت راست همانند کلید Back عمل می‌کند. این جسچر در اپلیکیشن‌هایی نظیر سافاری کاربردی و مؤثرتر است.

سافاری هم تروتمیزتر شده و از ویژگی‌های جدیدی برخوردار شده است.

کمپانی با انتشار iOS 7 گام دیگری در جهت محبوب‌تر و کاربردی‌تر کردن سیستم‌عامل موبایلی خود برداشت. اپلیکیشن‌هایی مانند Pages و Numbers و iMove و غیره که تا مدتی پیش ۹.۹۹ دلار قیمت داشتند، حالا برای iOS رایگان هستند. به دنبال این حرکت به جز GarageBand تمام اپلیکیشن‌های اپل، رایگان شدند. رویکرد جدید اپل شامل مجموعه iLife بر روی مک هم می‌شود و در حال حاضر تنها نسخه مک iWork غیررایگان است.

اپلیکیشن‌ آب‌وهوای انیمیشنی؛ همچنان خبری از ویجت‌ها نیست

طرح اپلیکیشن آب‌و‌هوای جدید iOS، به طور کاملاً مشهودی از اپلیکیشن زیبای آب‌و‌هوای یاهو، الهام گرفته شده است. اپلیکیشنی با انیمیشن‌های جذاب در پس‌زمینه که با توجه به ساعات مختلف در روز و وضعیت‌ آب‌و‌هوایی فعلی تغییر می‌کرد.

اپلیکیشن آب‌وهوای iOS 7، فوق‌العاده‌تر شده و از ظاهر چشم‌گیری برخوردار است. با این حال آیکون اپلیکیشن با توجه به وضعیت آب‌و‌هوایی تغییر نکرده و همیشه آفتابی است.

اما ویجت‌ها، که یکی از ویژگی‌های استاندارد در اندروید و شاید ویندوزفون محسوب می‌شوند، همچنان در iOS 7 وجود ندارند و همین مسأله بسیاری را ناامید نمود.

البته اپل امیدواری‌هایی نیز داده است. تعدادی از آیکون‌های استاتیک صفحه‌اصلی، با معرفی iOS 7، انیمیشنی و دینامیک شدند. مشابه اپلیکیشن تقویم، آیکون اپلیکیشن ساعت، از این پس، زمان دقیق را نمایش می‌دهد. اما سایر آیکون‌ها همچنان استاتیک مانده‌اند.

ویجت آب‌و‌هوا در بخش نوتیفیکیشن‌سنتر نیز که برای نمایش آب‌و‌هوای روزهای آینده به کار می‌رفت، به چند خط متن در بخش «Today» محدود شده‌ است.

iTunes Radio

آیتونز رادیو، پاسخ اپل به Spotify و Rdio بود. اما تنها در همین مورد خلاصه نمی‌شد.

آیتونز رادیو، در حقیقت یک سرویس استریمینگ محسوب می‌شود که می‌تواند به مرور زمان منجر به افزایش سود در بخش iTunes Music اپل بشود. در‌واقع اپل برحسب ضرورت، Pandora را بازطراحی نمود. این سرویس به کاربران امکان می‌دهد بنا به خواسته خود به موزیک‌های متفاوتی گوش فرا دهند. با این حال تمرکز اصلی سرویس iTunes Radio، مدیریت ایستگاه‌ها مختلف بر اساس آهنگ‌های خاص، هنرمندان، آلبوم‌ها و ژانرهای مختلف است.

دوربین و تصاویر

دوربین در iOS 7 دوباره و با یک طرح ساده و مشکی طراحی شده است. اپلیکیشن جدید، شامل ویژگی‌هایی مانند فریم‌بندی مربع تصاویر اینستاگرام و مجموعه‌ای از فیلتر‌ها می‌باشد. نسخه جدید اپلیکیشن سریعتر بوده و حرکت شاتر دوربین در آن غیرقابل مشاهده است. در آیفون 5S که از سنسور دوربین بهتر و جدیدتری نسبت به نسل‌های پیشین بهره می‌برد، نرم‌افزار دوربین به صورت خودکار وضعیت نور محیط را تشخیص داده و در صورت نیاز، در هنگام ثبت عکس از فلاش‌های جدید dual-LED استفاده می‌کند.

آیفون 5S، علاوه بر برخورداری از ثبات و Exposure بهتر، دارای حالت عکس‌برداری پشت سرهم با سرعت ۱۰ فریم در ثانیه و تصویربرداری آهسته (Slow Motion) با سرعت ۱۲۰ فریم در ثانیه با کیفیت 720p نیز می باشد.

اپلیکیشن Photos نیز تصاویر کاربر را بر اساس آنچه اپل مجموعه‌ها و لحظه‌ها (Collections and Moments) می‌نامند، مرتب می‌کند. در مرحله اول Collections وجود دارند و در هر مجموعه، لیستی از Moment‌ها قرار می‌گیرند.

برای مثال، تصاویر سفری یک روزه به ونیز، به صورت خودکار در مجموعه‌ای جدا قرار می‌گیرند. عنوان هر مجموعه از تصاویر هم برابر موقعیت و زمان بازدید خواهد بود.

اینگونه مجموعه‌بندی به صورت پیش‌فرض جایگزین Camera Roll می‌شود که از iOS 7 از طریق تب Album قابل دسترسی است.

با وجود بهبودهای صورت گرفته، ساختار و طرح‌بندی اپلیکیشن Photos، نسبت به گذشته کمی گیج‌کننده‌تر شده و اپل هم از توضیح و آموزش آن امتناع کرده است.

چند وظیفگی

چند وظیفگی چه در زمینه رابط‌کاربری و چه در زمینه اجرا به طور چشمگیری در iOS 7، بهبود یافته است. از این پس با دابل‌کلیک بر روی کلید فیزیکی Home، برخلاف آنچه در WebOS یا ویندوزفون وجود دارد، با پیش‌نمایشی تمام صفحه از تمامی اپلیکیشن‌های در حال اجرا روبرو خواهیم شد.

با این حال، همچنان مدیریت تمام اپلیکیشن‌ها در iOS به صورت خودکار انجام می‌شود و شما قادرید با کشیدن چندین اپلیکیشن‌ به بالای صفحه‌نمایش (Swipe Away)، همه آن‌ها را ببندید. نکته جالب درباره مالتی‌تسکینگ، دو اتفاقی است که در پس‌زمینه رخ می‌دهند: نخست اینکه از این پس اپلیکیشن‌ها می‌توانند بر اساس اعلام نوتیفیکیشن‌ها شروع به دانلود داده‌ها نمایند. به این معنی که اگر کاربری یک ایمیل یا پیام دریافت نمود، اپلیکیشن‌های مرتبط با آن اطلاعات خود را دانلود می‌کنند.

اتفاق دوم، مسأله‌ای است که می‌تواند منجر به افزایش فوق‌العاده عمر باتری شود: وضعیت دانلودهای چندگانه اپلیکیشن‌ها. از این پس، iOS بدون دریافت مجوز از کاربر، هیچ چیزی دانلود ننموده و تا زمان مناسب و مورد تأیید کاربر منتظر می‌ماند. این مسأله، باعث می‌شود که iOS تمام اطلاعات مربوط به دانلود اپلیکیشن‌ها را در یک گروه و به صورت مشترک نگهداری نماید و زمانی که شما وضعیت اینترنت خود را مناسب تشخیص بدهید، این اطلاعات در دستگاه شما حفظ می‌شوند.

فیس‌تایم صوتی

فیس‌تایم صوتی، در ماه‌های پس از معرفی iOS 7، آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است. اما از آن می‌توان به عنوان یکی از عالی‌ترین بهبودهای انجام گرفته اشاره نمود. همان‌گونه که از نامش مشخص است (FaceTime Audio)، این سرویس، نسخه‌ صوتی فیس‌تایم محسوب می‌شود که با به کارگیری یک کدک با کیفیت به کاربران اپلی امکان می‌دهد از طریق وای‌فای، LTE و یا 3G با یکدیگر تماس صوتی داشته باشند. حالا باید منتظر عکس‌العمل اپراتورها به این سرویس جدید بود.

تاکنون اپراتورهای مطرح ایالات متحده، آنچنان علاقه‌ای به فیس‌تایم نداشته‌اند. اما تجربه نشان داده که آن‌ها دسترسی کاربران iOS به LTE و 3G را برای سرویس‌های مشابهی مانند VoIP مسدود نکرده‌اند.

بروز رسانی‌های خودکار

با معرفی iOS 7، روزهای ورود به App Store و انتخاب گزینه Update All به پایان رسید. حالا سیستم‌عامل جدید، گزینه‌ جدید در اختیار کاربر قرار می‌دهد که با انتخاب آن، iOS بدون سؤال پرسیدن، شروع به دانلود خواهد کرد. تقریباً شبیه به همان چیزی که رقبا پیشتر انجام داده‌اند. این ویژگی یک تیغ‌ دولبه محسوب می‌شود. بروز رسانی خودکار این اطمینان را فراهم می‌کند که همه کاربران از آخرین نسخه اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند ولی کاربران از بروز رسانی اپلیکیشن‌های آلوده و دارای باگ هم در امان نیستند، حتی اگر گزارش‌های زیادی در این زمینه وجود داشته باشد.

Touch ID

معرفی یک سنسور بیومتریک در iPhone 5S، نتیجه ورود یک ویژگی جدید در زمینه امنیت اطلاعات بود: Touch ID. این ویژگی به کاربر امکان می‌دهد که به کمک اثر انگشت خود، قفل دستگاه را باز نموده و بدون نیاز به وارد نمودن کلمه‌عبور اپل‌ آی‌دی، اقدام به خریداری اپلیکیشن‌ها از فروشگاه اپل کند.

تاچ آی‌دی، در حال حاضر محدود به تعدادی کمی کارکرد است و اپل هم هنوز در مورد تمایل خود برای اجازه دسترسی توسعه‌دهندگان به این ویژگی صحبت ننموده است.

«نسخه بعدی iOS چه چیزهایی خواهد داشت؟»

با گذشت نزدیک به پنج سال از عمر iOS، صحبت‌ها از «آیا دستگاه‌های iOS، یک تلفن‌هوشمند محسوب می‌شوند؟» به «آیا دستگاه‌های iOS می‌توانند جایگزین رایانه‌ها شوند؟» رسیده‌اند. این تغییر نیاز تنها به مدیون پیشرفت تکنولوژی نیست بلکه حاصل باز‌طراحی iOS نیز می‌باشد.پیشرفت‌های iOS، نویدبخش معرفی ویژگی‌هایی است که وجود آن‌ها در آینده اجتناب‌ناپذیر است. اگرچه اپلیکیشن‌ها، چندوظیفگی و Copy/Paste خیلی دیر به رقابت میان پلت‌فرم‌های رقیب وارد شدند.

پیشرفت‌های iOS، نویدبخش معرفی ویژگی‌هایی است که
وجود آن‌ها در آینده اجتناب‌ناپذیر است.

اما در هر صورت اپل، در این مدت تلاش می‌کرد تا از استاندارد بالای پلت فرم خود مطمئن گشته و آن را آماده رشدهای آینده کند. همین نگاه، ما را در نقطه‌ای قرار داده که پیش‌بینی امکانات آینده را برای ما غیرممکن کرده است. اپل به خوبی بخش زیادی از انتظارات کاربران خود را برآورده نموده است.

علیرغم تغییرات بصری قابل توجه، iOS 7 به خوبی نشان می‌دهد که ما چگونه با اسمارت‌فون خود ارتباط برقرار می‌کنیم. اپل به بعضی چیزها توجه کرده و با معرفی امکاناتی مانند Control Center و AirDrop، تجربه‌کاربری بهتری فراهم نموده است اما در عین‌حال به طور خاص سوئیچینگ اپلیکیشن‌ها و Home Screen خود را که حال به نوعی نشانه و شاخص iOS محسوب می‌شود را مانند گذشته حفظ کرده است. در همین حال، در مقابل آنچه اپل پیش روی علاقمندان خود قرار داده، ویندوزفون مسیری دیگری برای به‌کارگیری تلفن‌همراه نشان داده و اندروید ۴ نیز تجربه کاربری فوق‌العاده‌ای از بهره‌مندی از امکانات و ویجت‌ها به کاربر هدیه کرده‌است. این‌ها همه نشان از نوآوری بهتر و موفق‌تر رقبا در زمینه رابط‌کاربری هستند و اندک‌اندک در حال رسیدن به مرحله‌ای هستیم که در آن iOS حداقل از نظر ظاهری، یک سیستم‌عامل قدیمی محسوب می‌شود.

شاید زمانی، صحبت درباره سایر کمپانی‌هایی که کمتر از اپل به نوآوری و رابط‌کاربری توجه کرده‌اند، کمی عجیب به نظر می‌رسید. اما حقیقت این است که حالا به نقطه‌ای رسیده‌ایم که در آن iOS حداقل در زمینه تجربه کاربری، از پیشکسوتان و پاسداران قدیمی سیستم‌عامل‌های موبایل محسوب‌ می‌شود.

با بازطراحی بصری iOS، حالا جانی آیو می‌تواند راهنمای چگونگی ارتباط با اسمارت‌فون‌ها را مجدداً نگارش کند. در سال‌های گذشته، اپل به جای حرکت به سمت فروشگاهی سراشر از ایده‌های نرم‌افزار بدیع، ترجیح داده زمان کافی و طولانی صرف کند تا متقاعد شود حالا زمان یک تغییر بزرگ است.
هر آنچه که قرار است در آینده رخ دهد را به آینده می‌سپاریم. تمایل اپل به رونمایی از یک رابط‌کاربری جواب داده و موفق، ما را به این مسأله امیدوار می‌کند که شاید تغییرات بزرگتری در راه باشد.

شما روند رشد و توسعه iOS را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ از نسخه بعدی سیستم‌عامل اپل چه انتظاری دارید؟ نظر خود را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.